Metody ilościowe i jakościowe w badaniach społecznych

Przedmiot ma charakter praktyczny. Wykorzystuje wiedzę z wcześniejszych zajęć "Wstęp do badań społecznych" (1. rok) i stanowi rozwój praktycznych umiejętności związanych z prowadzeniem badań społecznych metodami jakościowymi. Celem przedmiotu jest poznanie przez studentów w sposób pogłębiony założeń i praktyk stosowanych w jakościowych badaniach dotyczących problematyki pracy.

w sali

Celem zajęć jest wykorzystanie w praktyce teoretycznych podstaw i schematów działań związanych z konceptualizacją badania, zbieraniem danych i ich analizą oraz interpretacją w podejściu jakościowym. W ramach zajęć studenci realizują - od pomysłu i konceptualizacji aż po analizę i interpretację - jakościowe projekty badawcze w obszarze rynku pracy.

1) Schemat prowadzenia badania w naukach społecznych. Różnice między ilościowymi i jakościowymi technikami zbierania danych. Przykłady badań z zakresu rynku pracy.

2) Pomysł, zainteresowanie, teoria. Wybór tematów badawczych.

3) Cel badań, pytania badawcze.

4) Konceptualizacja, wybór metody badawczej, zamysł nad próbą

5) Operacjonalizacja, np. teoretyczne i praktyczne problemy tworzenia scenariusza wywiadu. Wstępne formułowanie pytań do badanych, dyspozycji do obserwacji i innych narzędzi adekwatnych do wybranych projektów.

6) Tworzenie scenariuszy, wytycznych do badań cd. Dobór próby.

7) Realizacja badania jakościowego - zajęcia odbywające się w terenie.

8) Przetwarzanie danych, konstruowanie kategorii kodowych.

9) Analiza - operacje na uzyskanych danych, dyskusja nad zebranym materiałem badawczym.

10) Analiza c.d. - formułowanie wyników badań w języku raportu.

11) Zasady przygotowania raportu z badań.

12) Wyciąganie wniosków w odniesieniu do pytań badawczych.

13) Prezentacja wyników badań - Zespoły badawcze prezentują raport z badań w wersji power point i oddają wersję word.

• P. Bunio-Mroczek, Badania biograficzne z udziałem klientów instytucji pomocowych. Doświadczenia z badań terenowych z nastoletnimi rodzicami z łódzkich „enklaw biedy”, Przegląd Socjologii Jakościowej, tom X nr 1, artykuł dostępny w Internecie

• M. Trojanowska, Komu wolno pójść na randkę? O seksualności osób z niepełnosprawnościami, Przegląd Socjologii Jakościowej, tom XVI nr 3, artykuł dostępny w Internecie

• R. Mayntz, K. Holm, P. Hubner, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, PWN 1985, ss. 42-55. Teoretyczne i praktyczne problemy konceptualizacji i operacjonalizacji w badaniach ilościowych. Techniki zbierania danych ilościowych.

• E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, rozdz. 5 "Konceptualizacja, operacjonalizacja i pomiar"

• J. H. Frey, Wywiad. Od neutralności do politycznego zaangażowania. W: Metody badań jakościowych, K. Denzin, Y. Lincoln, Wyd PWN 2009, tom 2 ,tylko podrozdziały: „Empatyczne prowadzenie wywiadu” oraz „Wywiad nieustrukturyzowany”

• D. Silverman, Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, PWN 2009, Rozdział 4 (wraz z ćwiczeniami).

• D. Jemielniak, Badania jakościowe, rozdz 5 "Wywiad w badaniach jakościowych", rozdz 6 "Badania fokusowe"

• D. Nachmias, Ch. Frankfort-Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych, rozdz 9 "Metody obserwacyjne"

• G. Gibbs, Analizowanie danych jakościowych, rozdz 3 "Pisanie", rozdz 4 "Kodowanie tematyczne i kategoryzacja", rozdz 10 "Łączenie w całość elementów analizy"

• E. Babbie, Badania społeczne w praktyce, PWN 2003, Dodatek B "Zasady pisania raportu z badań"

Po ukończeniu przedmiotu studenci:

- znają etapy procesu badawczego, metody i techniki badań ilościowych i jakościowych, zasady przetwarzania i analizy wywołanych danych

- prawidłowo planują badanie społeczne na wybrany przez siebie temat

- umiejętnie dobierają metody i techniki badawcze

- potrafią przygotować narzędzie badawcze

- mają doświadczenie w prowadzeniu badania metodami ilościowymi i jakościowymi

- potrafią opracować raport z badań

Zajęcia posłużą realizacji następujących efektów uczenia się określonych w programie studiów:

student zna i rozumie:

- w praktyce narzędzia pozyskiwania danych na temat wytwarzanych w kontekście pracy więzi społecznych, norm i reguł oraz tworzonych przez nie instytucji, struktur i organizacji.

student potrafi:

- wykorzystać w celach praktycznych wiedzę z zakresu nauk o pracy do analizowania i interpretowania procesów i zjawisk społecznych zachodzących w obszarze pracy i rynku pracy;

- tworzyć pisemne opracowania prowadzonych przez siebie badań, analiz i prognoz odnoszących się do wiedzy związanej z naukami o pracy.

kompetencje społeczne - student jest gotów do:

- krytycznej oceny posiadanej wiedzy oraz uwzględniania opinii ekspertów w określaniu priorytetów w realizacji konkretnych zadań.

Na ocenę z egzaminu składają się 2 elementy:

1) punkty zdobywane za realizację poszczególnych zadań badawczych,

2) ocena raportu z badań realizowanych w zespołach badawczych.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest:

- obecność na zajęciach i przygotowanie do zajęć (znajomość literatury do danych zajęć, przygotowanie pracy domowej, jeżeli została zadana). Ponad 2 nieobecności wymagają zaliczenia na dyżurze prowadzącej w terminie do dwóch tygodni od nieobecności. Nieprzygotowanie do zajęć stwierdzone przez prowadzącą jest równoznaczne z nieobecnością. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na ponad 4 zajęciach student/ka jest nieklasyfikowany/na z przedmiotu. Brak zaliczenia w terminie nieobecności trzeciej lub czwartej również skutkuje nieklasyfikowaniem.

- terminowe oddanie i prezentacja prac badawczych (szczególnie raportu z badań, ale też wszystkich wcześniejszych zadań).

Ocenie podlega praca zespołowa w ramach grup badawczych oraz jej wyniki. Oceniana będzie zgodność opracowania raportu i prezentacji z zasadami metodologii badań.

Niesklasyfikowanie skutkuje powtarzaniem przedmiotu w kolejnym roku akademickim.

nie dotyczy