Socjologia ogólna

Wstępne wymagania i założenia:

posiadanie wiedzy i umiejętności wymaganych do zdania matury i podjęcia studiów wyższych na studiach humanistycznych

w sali

Przedmiot jest przeznaczony dla osób, które ukończyły szkołę średnią i rozpoczynają studia wyższe (są studentami I roku). Ma za zadanie:

a)zapoznać studentów z wiedzą socjologiczną na poziomie podstawowym oraz utrwalić ją,

b)przygotować studentów do samodzielnego posługiwania się pojęciami i teoriami socjologicznymi w analizie otaczającego ich świata (w tym przede wszystkim współczesnego społeczeństwa polskiego),

c)przygotować ich do samodzielnego korzystania z podstawowych źródeł informacji o zjawiskach społecznych (w tym problemach społecznych).

Przedmiot realizowany jest w formie wykładów (30 godz.) i ćwiczeń (30 godz.)

Zajęcia mają za zadanie:

*zapoznać studentów z podstawowymi pojęciami i terminami socjologicznymi,

*utrwalić tę wiedzę,

*przedstawić studentom – przy użyciu poznanych przez nich pojęć i terminów – główne zjawiska zachodzące we współczesnych społeczeństwach (w tym przede wszystkim we współczesnym społeczeństwie polskim),

*przygotować studentów do samodzielnego posługiwania się pojęciami i teoriami socjologicznymi w analizie otaczającego ich świata (w tym przede wszystkim społeczeństwa polskiego),

*przygotować ich do samodzielnego (indywidualnego i grupowego) korzystania z podstawowych źródeł informacji o zjawiskach społecznych (w tym problemach społecznych).

Łącznie studenci zapoznają się z ok. 100 zagadnieniami (utrwaleniu ich znajomości służyć będzie kończący zajęcia egzamin).

Ok. 60 zagadnień poznają na wykładzie (i - dodatkowo - dzięki lekturze podstawowej literatury),

ok. 10 zagadnień – dzięki samodzielnej lekturze podstawowej literatury,

ok. 30 zagadnień – dzięki aktywnemu uczestnictwu w ćwiczeniach (i lekturze wymaganej na nich literatury).

Tematy kolejnych zajęć (wykładów i ćwiczeń) to:

1. Wizje cywilizacji.

2. Co to jest socjologia? Klasyczne i nowoczesne teorie rozwoju społecznego.

3. Kultura. Subkultury. Światowa mapa kultur

4. Religia. Rola Kościoła i religii w Polsce.

5. Człowiek w społeczeństwie. Interakcja społeczna, socjalizacja, kontrola społeczna. Edukacja.

6. Grupa społeczna. Rodzina. Płcie. Problemy i przemiany współczesnych rodzin. Rodzicielstwo.

7. Pokolenia, młodzież. Migracje.

8. Organizacja formalna. Sfera pracy.

9. Społeczności lokalne. Wieś i miasto. Specyfika życia w metropolii.

10. Naród. Pamięć zbiorowa. Polityka historyczna (pamięci zbiorowej).

11. Struktury społeczne Polski: historia i współczesność.

12. Debata publiczna. Rola mediów. Media w III RP.

13. Dynamika zmian cywilizacyjnych. Rewolucja biotechnologiczna. Wyzwanie rewolucji sztucznej inteligencji.

Szacunkowa liczba godzin potrzebnych, aby osiągnąć zdefiniowane efekty uczenia się:

- ćwiczenia 30 godz.

- samodzielne przygotowanie do ćwiczeń 15 godzin (1 godz. x 15)

- przygotowanie referatów 5-10 godzin

- wykład 30 godz.

- samodzielne opracowanie zagadnień wymaganych na egzaminie 10 godzin (1 godz. x 15)

- samodzielne przygotowanie do egzaminu 45 godz. (ok.90 zagadnień x 0,5 godz.).

Łącznie ok. 135-140 godzin.

*B.Szacka, Wstęp do socjologii, Warszawa 2008 (lektura podstawowa)

oraz (fragmenty, szczegółowa informacja w części dot. bieżącego cyklu)

* H. Domański, Czy są w Polsce klasy społeczne?, Warszawa 2015

* B. Szacka, Przebudowa ustrojowa i pamięć przeszłości, w: (red.) J. Wasilewski, Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, Warszawa 2006

*(red.) A. Giza, M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie, Warszawa 2012

*S. Huntington, Zderzenie cywilizacji, Warszawa 1997

* (red.) C. Żołędowski, B. Rysz-Kowalczyk, M. Duszczyk, Dekada członkostwa w Unii Europejskiej. Perspektywa polityki społecznej, Warszawa 2015

* (red.) G.Firlit-Fesnak, J. Męcina, Polityka społeczna, PWN 2018

* M. Halamska, Ciągłość i zmiana. Wieś polska 1918-2018. W poszukiwaniu źródeł teraźniejszości, IRWiR PAN 2020

* (red.) J. Męcina, K. Szewior, Współczesne wyzwania świata i Polski, UW i ASPRA-JR 2021

oraz raporty z badań:

*badania GUS (szczegółowa informacja w części dot. bieżącego cyklu)

*badania CBOS (szczegółowa informacja w części dot. bieżącego cyklu)

Po ukończeniu przedmiotu studenci:

-znają i rozumieją podstawowe pojęcia z zakresu socjologii,

-mają podstawową wiedzę o historii cywilizacji oraz najważniejszych zjawiskach społecznych zachodzących we współczesnym świecie;

-mają podstawową wiedzę o funkcjonowaniu społeczeństwa polskiego, jego historii i współczesności,

-potrafią analizować i interpretować proste zjawiska społeczne występujące we współczesnym społeczeństwie polskim,

-potrafią wskazać główne uwarunkowania zjawisk występujących w społeczeństwie polskim.

-potrafią merytorycznie dyskutować na temat zagadnień z obszaru socjologii.

Zajęcia posłużą realizacji następujących efektów uczenia się określonych w programach studiów:

(Wiedza)

-student zna i rozumie terminologię socjologiczną przydatną politykowi społecznemu; ma podstawową wiedzę o miejscu socjologii w systemie nauk i jej relacjach z nauką o polityce społecznej; zna i rozumie podstawowe metody i techniki prowadzenia badań w obszarze socjologii (K_W01);

-student ma podstawową wiedzę o historii cywilizacji oraz najważniejszych zjawiskach społecznych (w tym problemach społecznych) zachodzących we współczesnym świecie; ma podstawową wiedzę o funkcjonowaniu społeczeństwa polskiego, jego strukturze, wartościach i tożsamościach, dynamice i uwarunkowaniach występujących w Polsce ważnych zjawisk społecznych (w tym problemów społecznych) (K_W02);

-student ma wiedzę o więziach rodzinnych i sąsiedzkich, edukacji, pokoleniach (w tym młodzieży), społecznościach lokalnych, zawodowych, edukacji, religii, narodzie i ich przemianach; o charakterze, źródłach i konsekwencjach tych zmian dla funkcjonowania współczesnego społeczeństwa polskiego (K_W03);

-student ma podstawową wiedzę o instytucji rodziny, jej funkcjach i modelach, ich historycznych przemianach (K_W05);

-student ma podstawową wiedzę o przemianach społecznych zachodzących w sferze pracy i ich związkach z funkcjonowaniem rynku pracy (K_W08);

(Umiejętności)

-student potrafi analizować i interpretować mniej złożone zjawiska społeczne występujące we współczesnym społeczeństwie polskim; potrafi trafnie wskazać główne uwarunkowania (gospodarcze oraz społeczno-demograficzne) ważnych zjawisk społecznych (w tym problemów społecznych) (K_U01);

-student potrafi publicznie prezentować prowadzone przez siebie badania, analizy i prognozy w obszarze socjologii i polityki społecznej, a także uczestniczyć w debacie na temat zagadnień z obszaru socjologii i polityki społecznej (K_U07);

-student potrafi planować i organizować własną pracę, a także zbudować zespół zadaniowy i w jego ramach współpracować aktywnie z innymi osobami realizując zadania z zakresu polityki społecznej (K_U09);

(Kompetencje społeczne)

-student potrafi krytycznie oceniać posiadaną przez siebie wiedzę i zewnętrzne komunikaty z obszaru socjologii i polityki społecznej, a także uznawać znaczenie dowodów naukowych dla polityki społecznej jako działalności praktycznej (K_K01),

-student rozumie mechanizmy debaty publicznej, znaczenie wartości kulturowych i języka stosowanego w tej debacie (K_K07).

Studenci mogą mieć dwie nieobecności na wykładzie i dwie nieobecności na ćwiczeniach.

Na ćwiczeniach będzie sprawdzana znajomość obowiązującej na danych zajęciach literatury.

Nadwyżkowe nieobecności i niewystarczające przygotowanie do zajęć (ćwiczeń) należy zaliczać na dyżurach przed końcem semestru.

Ostateczna ocena z przedmiotu składa się:

*w trzech piątych (60%) z oceny z egzaminu pisemnego, na którym sprawdzane będą zamierzone efekty uczenia się (K_W01, K_W02, K_W03, K_W05, K_W08, K_U01) (szerzej o wymaganych kompetencjach, wiedzy i umiejętnościach w punkcie „Efekty uczenia się”),

*w jednej piątej (20%) z oceny referatów (przygotowywanych i prezentowanych indywidualnie lub w grupach); przygotowanie referatu i jego prezentacja ma rozwinąć wiedzę studentów (K_W01, K_W02, K_W03, K_W05, K_W08) oraz ich umiejętności (K_U07, K_U09) i kompetencje społeczne (K_K01),

*w jednej piątej (20%) z oceny aktywnego udziału studenta w ćwiczeniach; w ten sposób – prócz jego wiedzy i umiejętności - zostaną sprawdzone jego kompetencje społeczne (patrz punkt "Efekty uczenia się").

Brak